woensdag 14 mei 2008

Emotionele ratio .. of rationele emo ?



Bij het nemen van beslissingen komt er bij mensen een proces op gang waarbij enerzijds de rede ons dicteert wat we moeten doen en anderzijds wordt de rede bijgestuurd door onze emoties. Maar wat ik mij afvraag is hoe dit proces precies in gang gezet wordt
Wat is eerst … de kip of het ei?

Is de rede exclusief verantwoordelijk voor het in werking zetten van gevoelens … of is er een dominerende rol voor de emoties naar de rede toe weggelegd?

Kan de emotie de ratio volledig het zwijgen opleggen en omgekeerd? .
In zekere mate kunnen we stellen dat genetische voorgeschiedenis en aangeleerd gedrag zeker het nemen van beslissingen bepalen.
Wat wel opvalt is dat mensen, waarbij de emoties een meer prominente rol spelen, vaak meer hun best moeten doen om overtuigend over te komen. Een man die weent is nog steeds een item dat De Standaard haalt. De tolerantie is er wel maar de benaming ‘softie’ komt aardig in de buurt.

De laatste maand heb ik twee zelfdodingen ‘meegemaakt’ van heel dichtbij. Twee jonge kerels in de fleur van hun leven besloten om de dood zelf eerder op te gaan zoeken . Is onze maatschappij niet te hard voor mensen die erg gevoelig zijn? Of is er een discrepantie opgetreden tussen ons denken en voelen? Is een blinde rationaliteit die stoïcijns doof aan het worden is de oorzaak van die ellende? Analyseren na de feiten is alleen nog het doekje voor het bloeden.

Toen er enkele maanden geleden een breuk kwam in een jarenlange relatie met een bevriend koppel was een ‘clash’ tussen rede en gevoel één van de hoofdoorzaken. Een ogenschijnlijk klein incident heeft onze standpunten gepolariseerd en de vriendschapsband verbroken. Gelijk hebben en gelijk krijgen was de inzet van dit pokerspel.
Of hoe een emotioneel geladen onderwerp de rationaliteit in zijn hemd kan zetten .. of was het omgekeerd?
Geen winnaars dus, alleen verliezers.

Mijn vele vraagtekens zijn alleen maar vage tekens en hebben betekenis voor mij .
Hevige emoties gevangen in een eng rationeel concept.

9 opmerkingen:

ikke zei

De mens is in feite een geconditioneerde aap.
Wij reageren meestal op grond van aangeleerde overtuigingen, meningen. Het denken is de boosdoener, of beter, het geloof in de realiteitswaarde van het denken.
De Dalaï Lama zei ooit: ‘Observeer, registreer maar interpreteer niet.’
Dat lijkt onbegonnen werk omdat we het ons hele leven al doen. Gedachten en emoties zijn niet van elkaar te scheiden. Probeer maar spontaan écht boos te worden! De interpretatie gebeurt zo snel en totaal onbewust. Pas achteraf, kan je je bewust worden van het hele proces. Dan is er spijt, wroeging en schuldgevoelens.

Tenzij je je hierin natuurlijk gaat trainen door bijvoorbeeld meditatie en gedachten laat voor wat ze zijn: voorbijgaande wolken zonder inhoud.
Gebruik het denken waarvoor het dient; om soep te maken.

Groet,

freddy

Anoniem zei

Inderdaad ik kan me in Freddy's gedachten helemaal vinden.

Verder komt het volgende in me op:

Er zijn zieners die méér zien dan het direct waargenomene, die doorgaans gevoeliger zijn voor sferen en invloeden. Oftewel in een andere sector kwaliteiten hebben dan waar vraag naar is. Deze subtiliteit die ondersneeuwt, sterker nog, die als een last wordt ervaren in de moorddadige ratrace van zijn soortgenoten in dit leven, kan zwaar op die mens drukken. Vooral als nergens een aansluiting kan worden gevonden, voelt hij zich op zijn minst vaak alleen, maar nog vaker niet thuis in deze wereld. Osho (Bhagwan) zei dat een mens alle reden heeft om zich ongelukkig te voelen in deze wereld, hetgeen een troost is voor hen die daaronder lijden. En wel omdat er compassie met jouw ellende is en het gevoel afwijkend te zijn daarmee lichtelijk verdwijnt.
Hoewel je al die gedachten die in je hoofd tollen niet kunt zijn, zijn er die er toch van in de ban raken en zich laten meeslepen met helaas soms een uitermate treurig leven en niet zelden ten langen leste de mogelijkheid van verlossing kiezend. Zijn/haar verdriet is daarmee over. Maar hoe zit het met jouw verdriet daarover ? Bestaat dat niet uit gedachten over hoe het had kunnen zijn. Altijd weer de bron van de ellende die gedachten.
De rede bestaat ook gewoon uit gedachten die verdicht zijn tot een kern, en gevoelens zijn oude traumatische gedachten die zich genesteld hebben in je lijf. Je kunt er wat mee hebben maar je kunt ze beter laten voor wat ze zijn.

Dhyan

Aquarel zei

Twee doordachte, prachtige reacties. Bedankt.

@ Dhyan ... heb jij ergens een blog 'zweven' waar ik ook eens zou kunnen komen lezen?

ikke zei

quote Dhyan:"...Vooral als nergens een aansluiting kan worden gevonden, voelt hij zich op zijn minst vaak alleen, maar nog vaker niet thuis in deze wereld."

Story of my life.

Trouwens, niet enkel Osho zou dat gezegd hebben, Nisargadatta zei zoiets gelijkaardigs.

En, zoals je ongetwijfed wel zult weten Dhyan, is 'troost' een verleidelijke bevestiging voor het 'ik'...

freddy

Anoniem zei

Nee aquarel maar ik kan je wel een blog aanbevelen: http://inzichten.blogspot.com/
onder de reacties daar trof ik freddy en via hem ben ik weer hier.

Ja freddy vrijwel alles, ook dit schrijven bevestigd het 'ik' daar ontkom je niet aan. Zodra je je beweegt in de wereld zit je in de onderscheiding van een jij en de wereld. Al die verhalen van aquarel zijn de wereld en het 'ik' daarin. Hoe zou ze zich anders kunnen uitdrukken en hoe zouden wij anders kunnen reageren ?
En troost betreft uiteindelijk toch alleen weer de gedachtenwereld (en dat ben je niet).

Kortom het gaat er slechts om dat je 'weet' wat je bent.

Dhyan

ikke zei

Als je DAT maar weet! (big smile)


freddy

Aquarel zei

Weet je wat .. ik nodig jullie uit voor een koffieklets.

ikke zei

Sorry. Nooit meer doen. Liet me even gaan.

Aquarel zei

Ik wou met jullie zeker nog langer filosoferen tijdens een koffieklets ;)) Laat je maar altijd gaan ...