Borderline

Mensen labelen is de meest zinloze bezigheid die je je kan indenken.
Toch krijgen we de laatste decennia alsmaar meer inzicht in de functionering van ons brein.
Studies tonen aan dat het menselijk handelen gestuurd wordt door allerhande impulsen in de hersenen.
Autisme, hoogbegaafdheid, ADD, ADHD en andere disfuncties zijn de nieuwe modewoorden in onze samenleving. Normaliteit is een vies woord geworden.
Als we niet denken en doen zoals de meerderheid passen we wel in één of ander raar hokje.

Eergisteren in de vooravond werd ik opgebeld door de buurvrouw. Zij nodigde ons uit om haar te komen opzoeken. Zij zat voor het eerst een avond alleen sinds de dood van haar zoon vorige week.
De stilte in haar huis kon ze niet aan.
Als we bij haar binnen komen laat ze onmiddellijk een mooie foto zien van Ben.
Ik staar ernaar maar kijk niet. Ik stamel maar wat over de kwaliteit van de afdruk, want verder kom ik niet met mijn onzin.
Maar zo is het ijs weer wat gebroken. Haar ingevallen wangen verraden een immens verdriet.
Nog 44 kilogram weeg ik zegt ze. Alsof ik dat nog niet gezien had.

Tijdens mijn actieve loopbaan kwam zij bij ons altijd poetsen. We kenden elkaar vrij goed, maar de laatste jaren hadden wij nog maar sporadisch eens een gesprek op straat of in de supermarkt. Meestal ging het over onze en haar kinderen. Na de dood van haar man nu negen jaar geleden had zij zich wat afzijdig opgesteld. Veel kennissen hadden bezoekjes bij haar opgegeven, omdat zij de draad van haar leven niet meer wilde oppikken. Het sterven van haar man had nog steeds geen plaats gekregen. Bezoekers willen goed nieuws horen en niet het zoveelste eentonig klaaglied dat al zeker honderd keer gezongen was. Misschien hoor ik ook tot die categorie?

Waarschijnlijk heeft Ben een aandoening gehad in de hersenen zeg ik na een stilte. Ondertussen blaast zij de rook van de tiende sigaret mijn richting uit.

Borderline was het zei ze. Hij scoorde negen op negen op het diagnoseformulier.
Eén op tien van deze patiënten pleegt vroeg of laat zelfmoord.
Ik zeg haar dat ik al zoiets vermoedde.
De laatste twee maanden zat Ben in een psychiatrische kliniek en had zijn dood al een keer gerepeteerd. Net op tijd had zijn vriendin de wanhoopsdaad kunnen voorkomen.
Maar iedereen wist dat het opnieuw ging gebeuren, omdat hij had ervaren dat deze dood geen pijn deed.
Extreme vorm van automutilatie.

Zes uur heb ik geluisterd naar het relaas van een aangekondigde dood.
Borderline is horror voor patiënt en naasten. Ik luister, luister en luister.

Op een dag verstuurde hij vanuit de kliniek 1100 sms-kes naar zijn moeder.
De extreme angst om verlaten te worden ‘nekte’ hem.
Wat doe je als je kilometers van elkaar verwijderd bent en hoort van je kind dat het niet meer wil leven? Dan sterf je.

Mensen een label opkleven doe ik niet meer.
Borderline heeft voor mij een gezicht gekregen.
Een gezicht van een mooie man in de fleur van zijn leven.
Zijn kindjes wijzen nu naar de sterretjes aan de hemel als ze hun papa willen omhelzen.

Diep in de nacht gaan wij huiswaarts.
Mijn ogen tranen van de overvloedige sigarettenrook.